Zo communiceer je met mensen die anderen de schuld geven

Stress is een bijzonder iets. In het beste scenario houdt het ons alert en laat het ons goed presteren. Maar in sommige gevallen maakt het ons ook ineens niet meer verantwoordelijk voor eigen gedrag en emoties. De mensen over wie we het hier hebben, geven graag alles en iedereen de schuld van wat er fout gaat. Maar in de spiegel kijken ze niet. Ze nemen hun toevlucht tot zeuren en klagen over hoe moeilijk en saai alles is, en hebben overal excuses voor. Het is altijd iemand anders zijn schuld dat zij in de problemen zitten. 

Een praktijkvoorbeeld: Marion 

Als marketingmedewerker is Marion verantwoordelijk voor de creatieve en kundige marketinguitingen van een internationale productieorganisatie. Wie haar privé kent zal haar omschrijven als enthousiast, vrolijk en iemand met veel kennis en humor. Op het werk klinken er andere geluiden. Collega’s omschrijven haar niet als leuk, maar juist negatief en klagerig. Ze wordt door velen gezien als een onprettige collega, iemand die eens naar zichzelf mag kijken. “Wanneer we Marion een vraag stellen volgt er vrijwel altijd een ‘Ja maar..’. Ze schiet in de verdediging en wijst direct naar anderen”, vertelt haar manager. 

Emotioneel ongemak 

Mensen als Marion hebben behoefte aan positief contact. Ze genieten van levendige en vrolijke interacties met veel humor en beweging. Deze mensen zijn van nature spontaan, creatief en speels, en hebben een hekel aan het emotionele ongemak dat gepaard gaat met eigen verantwoordelijkheid. Daarom geven ze anderen graag de schuld. Ze zeuren en komen wraakzuchtig uit de hoek om dit ongemak te vermijden. Uiteindelijk leidt dit vaak tot een machtsstrijd over verantwoordelijkheid. En in dit welles-nietes-spel zijn er geen winnaars. 

Hun gedrag werkt averechts: het leidt ertoe dat anderen juist meer controle op hen proberen uit te oefenen en hen insluiten. In extreme gevallen wordt het werk van de ‘schuldigen’ aan banden gelegd, of ze worden ontslagen. En dat is natuurlijk precies het tegenovergestelde van wat zij nodig hebben. 

Hoe te handelen als verantwoordelijkheidsvermijder 

Personen die zich in dit gedrag herkennen doen er goed aan zich te beseffen dat creativiteit en humor ook kunnen worden ingezet om problemen op te lossen, in plaats van deze te ontwijken. Als het moeilijk wordt of als je je ongemakkelijk voelt bij iets wat je hebt gedaan, is het goed om dat te voelen, het te aanvaarden en het te verwerken. Ooit zul je er blij mee zijn. Weet ook: het is OK om je te uiten, zolang het maar niet uitdraait op klagen en vermijden. Probeer om een spreekwoordelijke geluidsdemper op je negatieve reacties te zetten. Je behoefte aan contact kun je bevredigen door veel plezier en beweging in je leven in te bouwen. Denk aan spelletjes, sport of tijd met vrienden doorbrengen. Hiermee doe je energie op voor de dingen die niet zo leuk zijn. 

Communicatietips 

Allereerst is het belangrijk om te weten dat het de ‘beschuldigers’ niet kan schelen of zij lijden, zolang anderen ook lijden. Ze zijn meer dan bereid om anderen met het schip ten onder te laten gaan. Bedreigingen, sancties en straffen zijn dus niet effectief, want als het hem of haar niets kan schelen, dan lijdt alleen de straffer. 

• Houd het luchtig, zelfs als je serieuze dingen bespreekt. 

• Probeer jargon of minder formele taal te gebruiken. 

• Het is verstandig om preken en praten over verwachtingen, waarden, moraal of ethiek te vermijden. Dit komt bij hen over als veroordelend en neerbuigend. 

• Probeer emotionele oproepen te voorkomen. 

• Houd het kort en krachtig. 

• Weet: beweging is de sleutel. Sta, indien mogelijk, op, voer het gesprek in een actieve vorm of gebruik een spel om dingen gedaan te krijgen. 

Succes! 

Geïnspireerd op de blog van Nate Regier / https://www.next-element.com/